LATEN WE BEGINNEN MET ANATOMIE LES
De borst ligt op de grote borstspier ter hoogte van de derde tot de zesde rib. Er zijn diverse kliersystemen in de borst; Melklieren, lymfeklieren, vetweefsel en bindweefsel. Een melklier is een lob van blaasjes. In deze blaasjes zitten melk producerende cellen. In één borst zitten ongeveer 10 tot 25 melklieren.
Alle klieren hebben hun eigen melkkanaal en die komt uit in de tepel. De geproduceerde melk wordt opgeslagen in de melkklier en losgelaten als het toeschietreflex optreedt. De tepel heeft een tepelhof die we ook wel areola noemen. De tepel heeft zenuwen die een belangrijke rol spelen. Als er borstvoeding gegeven wordt of als er seksuele opwinding is zullen de tepels hard worden, dat de tepels hard worden kan ook gebeuren als een vrouw het koud heeft.
Het lymfesysteem is zeer belangrijk voor de borst. De lymfevaten en lymfeklieren zijn belangrijk voor het afvoeren van afvalstoffen uit de borst. In deze lymfevaten stroomt lymfe, dat is een kleurloos vocht die de afvalstoffen kan vervoeren richting het bloed. Door de lymfevaten stroomt de lymfe en in de lymfeklieren vind de zuivering plaats van het lymfevocht. De belangrijkste lymfeklieren van de borst liggen in de oksels.
Iedere volwassen vrouw weet hoe haar borsten aanvoelen, maar niet iedere vrouw doet ook echt een goed onderzoek. Waar moet je nou op letten als je je eigen borsten gaat onderzoeken? Van de knobbels die gevoeld worden of andere veranderingen is 75 procent geen borstkanker. Het doel van het zelfonderzoek is te kijken en te voelen of er verschillen zijn tussen de rechter- en linkerborst. Want als er iets opmerkelijks te vinden is, betreft het zeer vaak maar één borst. Als je (nog) menstrueert, kun je het onderzoek het best een week na de menstruatie doen: dan is het borstweefsel wat zachter en wordt het gemakkelijker het onderzoek te doen. Borsten voelen altijd wat onregelmatig aan: dat zijn de melkkliertjes waar bindweefsel omheen zit.
WAAROM KIJKEN NAAR JE BORSTEN BELANGRIJK IS
Kijken naar je borsten is belangrijker dan voelen.
De reden is dat borstklachten zich doorgaans maar in 1 borst tegelijk ontwikkelen. Dus let goed op de asymmetrie die zou kunnen ontstaan.
Als je ene borst groter is dan de andere dan is dat je uitgangspunt.
Stel dat één tepel intrekt en niet de andere, dan is dat opmerkelijk.
Hier volgt de DIY om goed naar je borsten te kijken.
DIY BORSTONDERZOEK
- Zijn er verschillen in omvang tussen de ene en de andere borst? Heb je dat al vanaf dat de borsten gingen groeien of is het iets van de laatste tijd?
- Is er een verschil in temperatuur? niet alleen van de hele borst, maar ook van alleen de tepel of van een gedeelte van de borst. Zorg dat je, als je dit onderzoekt, je gelijkmatig bent afgekoeld. Het kan erg moeilijk zijn dit goed te voelen. Thermografie kan dit op honderdsten nauwkeurig meten.
- Is er een verschil in huidskleur te zien of zijn er moedervlekken die veranderen van vorm of gaan jeuken?
- Is er sprake van één of twee ingetrokken tepel(s)? Of lijken de tepels vervormd te zijn? Komt er vocht uit de tepels? (Dit laatste is normaal als je borstvoeding geeft of net daarmee gestopt bent.)
- Zijn de tepels hetzelfde van kleur?
- Zijn er kuiltjes in de borst of zijn er andere vervormingen die verschillen tussen de borsten onderling?
- Als je een operatie hebt gehad, hoe zien de littekens eruit? Is de huid eromheen rustig of voelt hij hard en warm aan?
JE KUNT NATUURLIJK OOK JE BORSTEN BEVOELEN
Kijken is dus heel belangrijk maar hoe we kunnen nou op de juiste manier voelen?
Dat voelen moet je vooral symmetrisch uitvoeren. Wat je links voelt moet je rechts ook voelen.
Dit is hoe je dat kan doen: Leg je tepels in de palm van je beide handen.
Tegelijk leg je dus je handpalmen op beide tepels en kruis daarbij ook je armen. Dus je rechterpalm van je hand over de linker tepel.
Voel dan met je vingers helemaal rond je borsten.
Als je links iets speciaals voelt moet je dat rechts ook voelen.
Wat is nou het verschil met bv aan één kant tegelijk voelen?
Je voelt dan veel minder goed hoe het aan de andere kant is gesteld. Voel je links een soort graankorrel, dan moet je die rechts ook voelen. Als je dit niet tegelijk doet, dan mis je belangrijke zaken.
De echografen van de borstpoli letten enorm op (a)symmetrie.
En Thermografie, juist die kijkt ook naar (a)symmetrie!
- Een pijnlijke plek die je kunt bewegen, is meestal een cyste: dat is een zakje gevuld met vocht dat je kunt bewegen.
- Een knobbel die keihard en stug aanvoelt en een dichte massa heeft, kan soms duiden op een tumor.
- Weefsel dat verhard of verkleefd is en dat lijkt op littekenweefsel, noemen we ‘fibrocystisch’ en kan ook pijnlijk aanvoelen. Meestal wordt dit een ‘fibroadenoom’ genoemd.
Voel je een strengetje naar je tepel toe lopen? En voel je dit ook zonder je borst aan te raken?Voel je een zwelling in je oksel of ergens in je borsten, voel je een knobbel, of heb je een van bovenstaande andere opmerkelijke dingen gezien of gevoeld? Neem dan eerst contact op met de huisarts. Vertel wat je gevoeld of gezien hebt en bespreek wat het zou kunnen zijn.